Binnen de Nederlandse wet is vastgesteld dat het werken met elektrische installaties en apparaten veilig moet gebeuren. Ook wanneer er werkzaamheden met of aan installaties plaatsvinden. Met de NEN3140 zijn er bepalingen waardoor er aan de veiligheid voldaan kan worden.
Wat is de norm NEN3140?
In de Arbowet is een artikel 3.4 dat aangeeft dat elektrische installaties veilig in gebruik moeten zijn wanneer ze gebruik maken van elektriciteit. Er moet een goede bescherming geboden worden tegen indirecte aanraking en brand. Er moet ook voldoende documentatie aanwezig zijn. Het is ook van belang dat bij bedienings- en onderhoudswerkzaamheden veilig gewerkt moet kunnen worden en dat het personeel wat er mee werkt bevoegd en deskundig moet zijn.
Beide artikelen uit de Arbowet worden toegepast in de norm NEN3140. Het is een op zichzelf norm en is dus geen wet. Het is een middel om duidelijk aan te geven hoe de invulling aan de verplichting voldaan kan worden zodat het aan de Arbowet voldoet.
Waarom is de norm NEN3140 belangrijk?
Bij ieder gebouw is de elektrische installatie het belangrijkste onderdeel. Een gebouwbeheerder heeft te maken met de elektrische installatie. De elektrische installaties moeten onderhouden worden. Zo kan er nieuwe lichtbronnen nodig zijn of de smeltzekeringen moeten vervangen worden. Het betekent dat er dus aan of vlak bij een elektrische installatie gewerkt wordt. En dan is de Arbowet van toepassing en dan is het goed om de norm NEN3140 als uitgangspunt te laten dienen. Wanneer iemand de opdracht krijgt om aan of vlak bij een elektrische installatie te gaan werken is een opdrachtgever volgens de Arbowet.
Wanneer er toch een ongeval plaatsvindt als gevolg van het werken aan of vlakbij een elektrische installatie dan gaat de inspectie SZW onderzoeken of er aan de regels is voldaan voor veilig werken. Hier wordt de norm NEN3140 aangehouden en de opdrachtgever moet dan laten zien dat ze voorzien van het niveau van de norm NEN3140. Kan dit niet, dan is er een economisch delict.
Niet alleen de opdrachtgever moet zich houden aan de norm maar ook de opdrachtnemer moet naar de norm handelen. De verantwoordelijkheid is dan altijd wederzijds.
Wat wordt er in de NEN3140 beschreven?
In de norm worden verschillende niveaus van bevoegdheden en verantwoordelijkheden beschreven die betrekking hebben voor het werken aan, met of vlak bij elektrische installaties. Er staat ook duidelijk in beschreven wie wat mag doen. Voor elke werkzaamheid zijn er andere eisen. De installatieverantwoordelijke heeft de hoogste verantwoordelijkheid voor de werkzaamheden aan, met of vlak bij elektrische installaties. Voor de wet is de werkgever altijd verantwoordelijk. Het is een hele belangrijke verantwoordelijkheid.
In de norm worden erg veel veiligheidsvoorschriften voorgeschreven waaraan voldaan moet worden bij bepaalde werkzaamheden. Er wordt beschreven welke persoonlijke beschermingsmiddelen er nodig zijn om de werkzaamheden uit te voeren. De persoonlijke beschermingsmiddelen moeten dan ook periodiek gekeurd worden.
Elektrische arbeidsmiddelen die aangesloten moeten worden op het elektriciteitsnet die door de werknemers of derden gebruikt worden periodiek gekeurd moeten zijn.
Wat is de toegevoegde waarde van de norm NEN3140?
De toegevoegde waarde van de norm NEN3140 is dat er voldaan kan worden aan de Arbowet wat betreft veiligheid voor het werken aan, met of vlak bij elektrische installaties. Wanneer je het onderhoud aan elektrische installaties in goede vorm wilt houden, is het goed om de norm NEN3140 aan te houden. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden toekennen zorgt voor duidelijkheid wie wat mag doen aan een installatie.
Het bijhouden van documentatie die bij een installatie hoort is goed om de juiste inzichten te krijgen van de elektrische installatie. Overbelasting en kortsluiting kunnen zo grotendeels voorkomen worden. De bepalingen in de norm hoeven niet allemaal zelfstandig uitgevoerd worden maar dit kan door een deskundige.
Certificaat voor de norm NEN3140
Voor de norm NEN3140 kan een certificaat behaald worden. Met een certificaat kan er aangetoond worden dat er veilig gewerkt kan worden aan, met of vlak bij elektrische installaties. Er kan, om het certificaat te kunnen halen, een opleiding gevolgd worden in groepsverband en online. Het certificaat is niet verplicht maar verzekeraars en opdrachtgevers vragen hier wel steeds meer om.
Het certificaat kan ook gevolgd worden via het Arbo Centrum. Dit is een eendaagse cursus. Deze cursus wordt verdeeld in modules en aan het eind van alle modules wordt de dag afgesloten met een examen.
Verschillende certificaten voor de norm NEN3140
Er zijn twee verschillende certificaten die er behaald kunnen worden. Het is afhankelijk van de functie welke er gevolgd kan worden. De certificaten die er behaald kunnen worden zijn:
Certificaat NEN 3140 VOP
Met dit certificaat mag een voldoende onderricht persoon (VOP) onder toezicht van een vakbekwaam persoon (VP) een beperkt risicovolle werkzaamheden uitvoeren aan elektrische installaties.
Certificaat NEN 3140 VP
Wanneer een professional het certificaat NEN3140 vakbekwaam persoon (VP) heeft kan er zelfstandig gewerkt worden met het onderhoud aan elektrische installaties.
Hoe lang is het Certificaat NEN 3140 geldig?
Wanneer de norm NEN 3140 certificaat behaald is dan is deze nog drie jaar geldig. Dit geldt voor het VOP als voor het vp-certificaat. Het certificaat wordt uitgereikt als alle modules behaald zijn en het examen goed afgerond is.
Wanneer het certificaat kwijt is kan er een nieuwe aangevraagd worden tegen betaling daar waar de cursus gevolgd is. Dit moet natuurlijk wel zo snel mogelijk gebeuren.
Welke taken behoren tot de VOP en VP
Het is natuurlijk altijd fijn om te weten wie welke taken mag uitvoeren. Dit kan als volgt verdeeld:
Voldoende onderricht Persoon (VOP)
Dit geldt voor de personen met een functie als operator en onderhoudsmonteurs die weinig in aanraking komen met werk van een elektrische installatie. De werkzaamheden die er uitgevoerd worden zijn zekeringen wisselen, verlichting vervangen, motoren af- en aankoppelen, stopcontacten en schakelaars vervangen en verlengsnoeren maken.
Vakbekwaam persoon (VP)
Dit geldt voor personen met een functie als hoofd technische dienst, management, afdelingsleiders en directeuren. Deze mensen hebben de verantwoordelijkheid veilig werken. Werkzaamheden die er uitgevoerd worden zijn uitbreiding en aanpassing uitvoeren aan elektrische installaties, installaties beheren met een leidinggevende functies en het beoordelen en benoemen van medewerkers.